خشكی و خشكسالی با وجود شباهت های زیادی مترادف نیست . خشكی از ویژگی های بارز اقلیمی نواحی خشك و نیمه خشك دلالت برشرایطی دارد كه میانگین بارش یا آب قابل دسترس ،كم باشد درحالی كه خشكسالی در هر منطقه ای و با هرنوع آب وهوایی می تواند روی دهد .
خشكسالی ویژگی بازگشت و طبیعی اقلیم است و به تقریب در تمامی رژیم های اقلیمی رخ می دهد این پدیده ،علاوه بر مناطق با بارندگی كم ، در مناطق مرطوب نیز اتفاق می افتد بنابراین خشكسالی بر خلاف خشكی كه یك خصومت دایمی است و به مناطق با بارش كم محدود می شود یك ناهنجاری موقت است .
خشكسالی به دوره یی از زمان اطلاق می شود كه عرضه ی رطوبت در آن زمان در سطح مشخص كم تر از حد انتظار شرایط معمول آب وهوایی باشد و به طور كلی خشكسالی را از نظر جوی ، هیدولوژی و كشاورزی مورد بحث قرار می دهند وبعضی نیز اصطلاح خشكی از نظر جامعه شناسی را معرفی كرده اند كه در آن آب در مقابل استحصال كم تر ازحد مورد انتظار برای فعالیت های اقتصادی و اجتماعی می باشد . بطور كلی خشكسالی از دو جزء تشكیل شده است :
جزء آب وهوایی كه منجر به كاهش بارش و آب قابل استحصال می شود و جزء تقاضا برای مصرف آب به طور معمول دربرخورد با پدیده ی خشكسالی ، عمده فعالیت در جزء دوم ، یعنی كاهش تقاضا برای مصرف متمركز می شود .ك با این حال اگر چه برنامه ریزی ها برای مواجه شدن با پدیده ی خشكسالی می تواند تا حد زیادی موثر باشد اما قبل از هر گونه برنامه ریزی باید مشكل های اساسی كه مانع اجرای فعالیت مورد نظر می شود را شناسایی كرد .
بدون شك ، خشكسالی به عنوان یك پدیده ی آب وهوایی ممكن است هراز چند گاهی رخ دهد . اما آیا در طول دوره های خشكسالی گذشته به دنبال برنامه ریزی مدونی بوده ایم
سال گذشته به جهت ریزش ناكافی باران در ده ها شهر ایران ، همدان نیز دچار مشكلات زیادی گردید كه هموطنان ما با جیره بندی آب روبه رو شدند و سد اكباتان دیگر جوابگوی آب مورد نیار مردم نبود . زیرا در شهر پر جمعیتی مثل همدان داشتن تنها یك سد مسلماً نمی تواند پاسخگوی نیاز آب مردم باشد و به دلیل كمبود بارندگی ،میزان تولید نیروگاه های برق آبی كه حدود 10 درصد از برق تولیدی كشور را تامین می كنند به نصف كاهش یافته است .
در پی كاهش بارندگی و بروز خشكسالی و خشك شدن قنات ها در مناطق خشك و افت شدید آبدهی چاه ها نماز باران در برخی شهرها ، اقامه شد . ایران در فاصله سالهای 1377 تا1381 یك دوره خشكسالی را پشت سر گذاشته كه خسارات زیادی رابه خصوص در بخش كشاورزی به جا گذاشت وآب آشامیدنی برخی شهرها ازجمله همدان سهمیه بندی شد .دوره خشكسالی درایران معمولاً پنج تا هفت ساله است .براساس روند چهل ساله اخیر سال گذشته نباید خشكسالی پدید می آمد درحالی كه در نیمی از چهل اخیر شاهد خشكسالی بوده است .
پيشگفتار